Temat: Właściwość miejscowa sądu pracy
W przypadku, gdy spór pomiędzy pracodawcą a pracownikiem dochodzi do etapu postępowania sądowego, powstaje pytanie, który sąd jest właściwy, by ten spór rozpoznać. Odpowiedź „sąd właściwy wg miejsca siedziby pracodawcy” jest tylko częściowo prawidłowa.
Wynika to z tego, że zgodnie z dyspozycją art. 461 Kodeksu postępowania cywilnego (dalej: „k.p.c.”) dla spraw z zakresu prawa pracy przewidziana jest tzw. właściwość przemienna, co oznacza, iż strony stosunku pracy mogą wytoczyć powództwo przed jednym z sądów ze wskazanych w tym przepisie. Może to więc być: (1) sąd właściwości ogólnej pozwanego (np. siedziba pracodawcy, gdy pozywa pracownik), bądź (2) sąd, w którego okręgu praca jest, była lub miała być wykonywana lub też (3) sąd, w którego okręgu znajduje się zakład pracy. Tym samym, pracodawca posiadający siedzibę w Poznaniu, a zatrudniający pracownika z miejscem wykonywania pracy w Warszawie, może być przez tego pracownika pozwany w sprawie z zakresu prawa pracy zarówno przed sądem w Poznaniu, jak i w Warszawie. Wybór sądu w takim przypadku należy do strony pozywającej.
Co ważne, strony stosunku pracy mogą – w oparciu o dyspozycję art. 46 k.p.c. – poddać spory ze stosunku pracy konkretnemu sądowi i tym samym w sposób jednoznaczny wskazać sąd właściwy w tym zakresie. Takie postępowanie należy uznać za dozwolone, ponieważ przepisy regulujące postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy nie wyłączają możliwości stosowania art. 46 k.p.c. Warunkiem ważności powyższego jest dokonanie takiego uzgodnienia w formie pisemnej, np. jako klauzula w treści umowy o pracę.
Z punktu widzenia pracodawcy istotne zatem jest, w szczególności w przypadku, gdy dany pracownik wykonuje pracę poza siedzibą pracodawcy, albo gdy pracodawca ma kilka zakładów pracy w różnych częściach kraju lub zakład pracy nie znajduje się w tym samym miejscu co siedziba pracodawcy, by w sposób jednoznaczny określić w umowie sąd właściwy do rozpoznania sporów z pracownikiem, np. wg siedziby pracodawcy. Pozwoli to bowiem uniknąć ponoszenia kosztów prowadzenia postępowania sądowego, w tym dojazdów na posiedzenia sądu, w miejscach znacznie oddalonych od miejsca, które byłoby logistycznie korzystniejsze pracodawcy.